Is koolhydraatarm dieet, veilig tijdens de zwangerschap?
Er is weinig onderzoek gedaan in het koolhydraatarm dieet. Lily Nicols is een Australische diëtiste die veel ervaring heeft met zwangerschapssuiker en koolhydraatarm dieet. Ze is voorstander om voor-, tijdens en na de zwangerschap koolhydraatarm te eten. Koolhydraatarm is dus nog wel koolhydraten mogen eten. Zij adviseert 175 gram bij zwangeren. Dit omdat ze met vrouwen heeft gewerkt heeft die niet weten dat ze suikerproblemen hebben voor hun zwangerschap en tijdens de zwangerschap zwangerschapssuiker ontwikkelen. Zwangerschapssuiker heeft veel gevolgen voor moeder en baby in de buik en ook na de geboorte. Let op dat ik hier schrijf over koolhydraatarm dieet en niet het ketodieet. In het koolhydraatarm dieet verminder je de inname van koolhydraten naar bijvoorbeeld 1x per dag koolhydraten. Maar voeding is nooit alleen maar vet of eiwitten, zelfs in varkensvlees zit koolhydraten, ook al is dit niet op de label aangegeven.
Ben je van uit pre-conceptie fase, het koolhydraatarm dieet aan het volgen en je bent daardoor ook zwanger geraakt dan is het geen punt om dit door te zetten. Plots vanuit het niets starten met een koolhydraatarm dieet is natuurlijk vragen om problemen. Bespreek dit met een diëtiste als u vermoeden dat u suiker en heel de dag door met een enorme hongergevoel loopt. Klik hier voor de symptomen van mogelijke suikerziekte.
Zijn ketonen schadelijk?
Als we spreken over ketonen dan moeten we er goed onderscheid in maken om welke situatie en persoon het gaat. Vrouwen die zwanger zijn gaan vrijwel vaak in ketose. In de 1e trimester is er meer behoefte naar meer koolhydraten, ook meer honger waardoor het moeilijker gaat om in ketose te gaan. Het gaat beter als er minder koolhydraten wordt ingenomen. In de 2e en 3e trimester is in ketosis gaan makkelijker doordat de baby meer gaat groeien en meer de moederlijk vet voorraad aanspreekt.
1. Nutritionale ketosis( 0.5-2 mmol/l), komt voor in keto-dieet, koolhydraatarm dieet, intermitterend vasten. Veilig voor pre-conceptie en zwangerschap.
2. Uithongerings ketosis (5-10mmol/l), langer dan 3 dagen vasten. Onveilig voor pre-conceptie en zwangerschap.
3. Diabetes ketoacidosis( 10 <20 mmol/l), komt voor bij diabetes 1, PH bloed is zuur, bloedsuiker 3x zo hoog, zeer onveilig voor diabeet maar ook voor het ongeboren kind. Onveilig voor pre-conceptie en zwangerschap.
Vrouwen in zwangerschap continueren het eten van hoogwaardige voedingsstoffen in de vorm van groenten, natuurlijke vetten en dierlijke eiwitten, minder koolhydraten en gaan in nutritionale ketosis. De uithongerings-en diabetes ketosis zijn uit den boze en niet toegestaan tijdens de zwangerschap. Eet als je honger hebt tijdens de zwangerschap, kies voor walnoten, geitenkaas, beperkt worst of olijven, eieren als tussendoortje.
Nutritionale ketose is wanneer je lichaam voornamelijk vet verbrandt als brandstof omdat het dieet beperkt is in koolhydraten, het is niet lichaamsenergie die je verbrandt als je genoeg vetten en eiwitten inneemt. De bloedsuiker blijft normaal.
Trimesters
Begin zwangerschap- anabolisme(opbouw):
1. Zwangeren hebben een lagere insuline resistentie, glucose gaat makkelijker de cellen in
2. geprogrammeerd om moederlijke vetvoorraad op te bouwen
3. minder makkelijk om in ketosis te gaan, meer misselijk
Later in de zwangerschap-katabolisme(afbouw):
1. Vrouwen hebben de neiging om insuline resistent te worden door de progesteron
2. Moederlijk vetvoorraad wordt aangesproken, voedingsstoffen wordt gemobiliseerd naar de baby
3. Makkelijker in ketosis te gaan
Ketosis vs ketoacidosis
Ketonen van een zwangere vrouwen in nutritionale ketosis is niet hetzelfde als de ketonen in diabetes ketoacidosis en uithongeringsketosis. Om goed te differentieren moeten de ketonen via het bloed afgenomen worden. Dit wordt zelden gedaan. Huisartsen maken zich eerder druk om de ketonen op de urinestrip omdat ze angstig zijn dat vrouwen in ketoacidosis zijn. Om geen ketonen in de urine te hebben, is door weer koolhydraten te eten wat niet gunstig is voor handhaven bloedsuikerspiegel. Zwangere vrouwen hebben vaak na de nacht ook licht verhoogde ketonen in de urine omdat ze hele nacht niet hebben gegeten. Ze hebben door de zwangerschap meer ketonen dan niet zwangere vrouwen, wat vrij normaal is. En vrouwen hebben ook de neiging om meer insuline aan te maken in de zwangerschap. Daardoor ook een sterkere hongergevoel.
In ketosis gaan, betekent vetverbranding wanneer het glucogeenvoorraad in het lichaam op is. Vetverbranding kan vanuit de lever en vanuit het vet dat in de bloedbaan stroomt. Er ontstaan 3 soorten ketonen:
1. beta-hydroxybutyraat (βOHB)- ontstaat uit acetoacetaat
2. acetoacetaat (AcAc) – ontstaan uit vetzuren- maakt beta-hydroxybuyraat en aceton aan
3. aceton- ontstaat uit acetoacetaat- verdwijnt via de adem
De ketonen die vrijkomen zijn beta-hydroxybutyraat en acetoacetaat, ze zijn veilig voor moeder en kind. De ontwikkeling van het babybrein bestaat 30% uit ketonen. Ketonen zijn belangrijk bij de synthese van essentiële cerebrale lipiden en myeline vorming.
Later in de zwangerschap, gaan vrouwen vrijwel over op verbranding van vetten in plaats van glucose. Een gezonde baby is in eerste maand na geboorte in ketosis en kunnen ook in ketosis blijven.
Heb je zwangerschapssuiker, praat hierover met een dietiste. Eet bij koolhydraatarm dieet op zijn max 175 gram koolhydraten, blijf eten(kies voor eiwitten en vet) bij hongergevoel, uithongeren en in uithongeringsketosis gaan is Not Done!
Zie voor uitgebreide uitleg en onderzoeken over zwangerschapssuiker door Lily Nicols op YouTube: https://youtu.be/u6_CcBQDHMo.